تفسیر ملا رفیعاتفسیر ملا رفیعا اثر ملا رفیع‌الدین (۱۰۷۰ - ۱۱۶۱ ق) فرزند فرج جیلانی خراسانی معروف به ملا رفیعا، از فلاسفه و ائمه فتوی است. بـر اثر نزدیکی او با نادرشاه افشار وی را متهم به تسنن نمودند ولی علامه سید حسین قزوینی (م ۱۲۰۸ ق) اسـتـاد سیدمهدی بحرالعلوم در کتاب خود اللئالی الثمینه او را از این تهمت مبرا می‌داند. ۱ - معرفی اجمالی تفسیرایـن تـفـسیر در یک مجلد یا چند رساله متفرق به زبان عربی و شیوه کلامی شامل بخشی از قرآن کریم است از جمله آیه ۱۲۴ سوره البقره و اذ بتلی ابراهیم ربه و آیه ۵۶ سوره الذاریات و ما خلقت الجن و الانس الا لیبعدون و آیه ۱۷ سوره اللیل و سیجنبها الاتقی. مـؤلف به سبک کلامی و حکمی به تفسیر آیات قرآن کریم پرداخته و هنگام تفسیر قوله تعالی (لا یـنـال عـهـدی الـظـالـمین) با مشرب فلسفی خود و از طریق عقل هنگام تفسیر لا ینال عهدی الـظـالـمـین به طرز زیبائی به اثبات عصمت امام (علیه‌السّلام) می‌پردازد و نیز خلافت خلفای سه گانه را مردود دانسته و احتمالا تفسیر این آیه با تفسیر دیگر وی بنام اثبات العصمة یکی باشد چون در آن کتاب همین آیه را عنوان نموده است. همچنین هنگام تفسیر آیه و سیجنبها الاتقی از طریق عقل با مشرب فلسفی خویش گفته‌های فخر رازی بر افضلیت ابوبکر را رد کرده است. صاحب الذریعة نسخه‌ای از این کتاب را در کتابخانه رضوی معرفی می‌کند. ۲ - تفاسیر دیگر مفسرمـلا رفیعا را دو تفسیر دیگر ذکر کرده‌اند بدین قرار: ۱) الحاشیة علی تفسیر البیضاوی، ردی است بر تفسیر انوارالتنزیل قاضی ابوسعید بیضاوی که مورد توجه علمای امامیه بوده است. ۲) المحکم و العزیز، که عبدالنبی قزوینی در النقض آن را تذکر داده است. [۴]
مرعشی نجفی، سیدشهاب‌الدین، الاجازة الکبیرة، ص۱۳۸.
[۶]
قزوینی، عبدالنبی، تتمیم امل الامل، ج۱۵۹.
[۱۰]
حسنی، ابن معصوم، سلافة العصر، ص۴۹۹.
[۱۱]
قمی، شیخ عباس، فوائد الرضویه، ص۵۳۵.
[۱۳]
بحرانی، یوسف بن احمد، لؤلؤة البحرین، ص۹۰.
۳ - پانویس
۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن دوازدهم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۵/۳۰. |